شابک چیست؟
روی کار امدن و فراگیر شدن صنعت چاپ کتاب در سراسر دنیا موجب شد تا انتشار و مبادله کتاب نیز در سطح بین المللی روز به روز افزایش پیدا کند، که این امر باعث شد تا انتشارات و حتی مراکز توزیع کتاب برای سفارش، شناسایی، فروش و انبارگردانی با مشکلات زیادی مواجه شوند، لذا به منظور حل این مشکل نظام شماره استاندارد بین المللی کتاب که شاپک نامکذاری شد تشکیل گردید و از این طریق به هر کتابی که در سراسر دنیا به چاپ می رسید یک شماره خاص اختصاص داده شد.
مرکز چاپ انلاین سلطان چاپ یکی از معتبرترین مراکز چاپ کتاب در ایران است و تمامی مراحل چاپ کتاب از قبیل دریافت شابک، فیپا و… بعد از عقد قرارداد توسط این مرکز چاپ انجام می شود، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این چپ انلاین سلطان چاپ کافی است به سایت http://soltanchap.ir/ مراجعه کنید.
در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی شابک و چگونگی پیدایش آن بپردازیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه دعوت می کنم با ما همراه باشید.
معرفی شابک
شماره استاندارد بین المللی کتاب یا شابک یک عدد ۱۰ الی ۱۳ رقمی است که به کتاب هایی که منتشر و به چاپ می رسند اختصاص داده می شود، با کمک این شماره اختصاصی می توانیم به راحتی به یک کتاب خاص بدون آن که نیاز باشد سایر اطلاعات آن از قبیل نام کتاب، نام نویسنده و یا سال چاپ کتاب را بدانیم دسترسی پیدا کنیم.
ISBN = International Standard Book Number
تاریخچه و چگونگی پیدایش شابک
با پیشرفت صنعت چاپ نشر و انتشار کتاب نیز در سراسر دنیا افزایش پیدا کرد که البته به همان نسبت مراکز فروش نیز برای توزیع کتاب بیشتر شد، که این امر موجب گردید تا در برابر این حجم بسیار بالا از چاپ کتاب افرادی که در مراکز نشر و فروش در حال فعالیت هستند برای پیدا کردن یک کتاب دچار سردرگمی شوند و زمان زیادی را برای این کار صرف کنند.
رفته رفته ناشران و کتابفروشان برای حل این مشکل هر کدام به فکر پیدا کردن راه حل اساسی بودند، برای این منظور جهت کنترل موجودی از روش هایی مانند بازیابی عنوان و یا دیگر مشخصات کتاب استفاده کردند اما این روش نیز نتوانست آنگونه که باید جوابگو باشد از این رو ناشران برای این که بتوانند در امور کار خود سرعت بیشتر داشته و همچنین برای صرفه جویی در هزینه ها و ممانعت از دیگر مشکلات ایجاد شده از شماره های داخلی برای ثبت کتاب ها استفاده کردند.اگرچه این روش تا حد زیادی توانست در حل مشکلات ایجاد شده تاثیر گذار باشد اما در سطح ملی و بین المللی کماکان مشکلات توزیع و گسترش در حال افزایش بود و این روش در این مورد جوابگو نبود، که بعد از بررسی های فراوان، تعداد زیادی از ناشران و توزیع کنندگان مطرح در تمام دنیا به این نتیجه رسیدند بایستی از یک شماره یکتا از طریق سیستم ماشینی استفاده کنند و بدین ترتیب به هر کتاب یک شماره واحد اختصاص دهند.
بیشتر مطالعه کنید : چاپ دیجیتال چیست؟
که برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ شخصی به نام اسمیت در انگلستان از این روش استفاده کرده و همزمان امریکایی ها نیز در این زمینه با نگلیسی ها همکاری کردند و این روش که بعدها با اختصار آن را شابک نامیدند توسط شرکت باوکر در تمام دنیا توسعه پیدا کرد.امروز نیز یک سازمان بین المللی در سطح جهان که مقر آن در لندن است مسئولیت شماره گذاری کتب در سراسر دنیا را بر عهده دارد که به نام سازمان جهانی شابک معروف می باشد.این سازمان در تمامی کشورهای دنیا به منظور ایجاد نظم و سرعت در دریافت شابک در تمامی کشورهای دنیا تمایندگانی در سطح ملی دارد. موسسه شابک در ایران در ۱۳۷۲ شماره گذاری کتاب ها در سطح ملی را بر عهده گرفت.
ساختار شابک
همانگونه که گفتیم شابک به صورت ۱۰ رقمی و یا ۱۳ رقمی است که شابک های ۱۰ رقمی شامل چهار بخش می شوند و شابک های ۱۳ رقمی نیز از ۵ بخش تشکیل شده اند:
- اگر شابک ۱۳ رقمی باشد شامل یک پیشوند سه رقمی که به آن کد جی اس ۱ می گویند می شود که این پیشوندها که تاکنون توسط سازمان بین المللی شابک توزیع شده است عبارتند از ارقام ۹۷۸ و ۹۷۹
- رقم بعدی شامل یک کد خاص است که به آن کد شناسه گروه ثبتی می گویند و اشاره به منطقه و یا یک کشور خاص دارد.
- و سایر ارقام مربوط به انتشاراتی است که کتاب در آن جا منتشر می شود.
- ارقام دیگر کدی برای ویراست به خصوص از یک کتاب خاص
- و در نهایت رقم آخر که به آن عدد کنترل و یا سرجمع می گویند و از طریق آن می توان صحت شابک را مورد بررسی قرار داد.
شابک در ایران
پس از این که در ۱۳۷۲ ایران به عضویت موسسه جهانی شابک در آمد، شماره ۹۶۴ به عنوان شماره خاص کشورمان تعیین شد. که پس از ان در سال ۱۳۸۶ شناسه ۶۰۰ نیز به ایران اختصاص داده شد، و با ارقام ده رقمی و یکی از این دو شناسه شابک می توان بیش از یک میلیون کتاب را در ایران به ثبت رساند.در حقیقت شابک نوعی شناسه می باشد و در اغلب کشورها برای این که مشخص شود که هر کتاب در چه مرکز انتشاراتی به چاپ رسیده است استفاده از آن یکی از ملزومات قاونی محسوب می شود.
شابک مخصوص چه کسانی است؟
شابک مختص افرادی است که هزینه مالی اولین چاپ کتاب را برعهده دارد که می تواند ناشر کتاب و یا حتی مولف آن باشد.اگر قصد دارید برای اولین بار کتاب خود را به چاپ برسانید و دغدغه چگونگی دریافت شابک و سایر مراحل چاپ کتاب را دارید ما به شما مرکز انلاین سلطان چاپ را پیشنهاد می دهیم این مرکز تمامی مراحل چاپ از ابتدا تا چاپ اولین نسخه آن را خود بر عهده دارد، همچنین برای اطلاع از هزینه های چاپ قبل از بستن قرار داد پیش فاکتور چاپ کتاب را از این مرکز می توانید دریافت کنید.
